Lawenda jest moją ulubioną rośliną leczniczą. Pokochałam ją za sprawą pierwszego naturalnego mydła, które trafiło w moje ręce ponad 5 lat temu i od tamtej pory ta miłość bezustannie trwa. W tym wpisie spróbuję przybliżyć Wam wszystkie znane mi właściwości lawendy, nie tylko kosmetyczne, ale też lecznicze i aromateraupetyczne. Opowiem też o tym, dlaczego warto zawsze mieć pod ręką olejek lawendowy, co możemy zrobić z suszonych kwiatów lawendy i gdzie w Polsce można zwiedzić pola lawendy.

Skąd pochodzi lawenda?

Lawenda jest uprawiana w różnych rejonach świata, a mi najbardziej kojarzy się z Francją, krajem perfumiarzy i mydła marsylskiego. Zanim jednak lawenda trafiła do krajów śródziemnomorskich była znana w Indiach i Persji oraz na Wyspach Kanaryjskich. Swoją nazwę zawdzięcza natomiast Rzymianom, którzy kąpali się w wodzie z dodatkiem suszonych kwiatów lawendy i zabierali ją ze sobą w dalekie podróże. W Polsce przez bardzo długie lata, a nawet teraz, lawenda była kojarzona głównie z zapachem odstraszającym mole i nie odniosła tak dużego sukcesu, jak inne zioła i rośliny lecznicze, np. rumianek, czy tymianek. Wydaje mi się, że dopiero teraz, gdy naturalna pielęgnacja stała się tak popularna, a olejek lawendowy zyskał sławę jako olejek o niezwykle uniwersalnym zastosowaniu, lawenda przeżywa w Polsce swoją pierwszą młodość i staje się coraz bardziej lubiana.

Flawonoidy, garbniki i kumaryny, czyli skąd się bierze moc lawendy?

Najpopularniejszym gatunkiem lawendy, który wykorzystuje się w ziołolecznictwie, kosmetyce i aromaterapii jest lawenda lekarska (lavandula officinalis). Najcenniejszą częścią tej rośliny są jej kwiaty, zawierające 3% olejku eterycznego oraz takie substancje czynne jak garbniki, kumaryny, fitosterole, antocyjany, sole mineralne, kwasy organiczne i flawonoidy. To z nich pozyskuje się olejek eteryczny i hydrolat lawendowy.

Lawenda wykazuje właściwości antyseptyczne, bakteriobójcze, przeciwzapalne, kojące i odprężające. Jest też rośliną, która pomaga w gojeniu ran i poparzeń, wspomaga łagodzenie infekcji górnych dróg oddechowych i przyspiesza zasypianie. Żeby w pełni wykorzystać wszystkie właściwości lawendy, warto wiedzieć, po który lawendowy produkt sięgnąć i jak go stosować.

Olejek lawendowy – na wypryski, stres i kaszel

Olejek lawendowy, który od ponad 5 lat zawsze mam w domu, jest jednym z nielicznych olejków eterycznych, który może być stosowany bezpośrednio na skórę. Jest to olejek bardzo łagodny, który nie wywołuje skutków ubocznych, takich jak podrażnienie, czy zaczerwienie skóry i może być stosowany do pielęgnacji wszystkich jej rodzajów. Sama bardzo często stosuję ten olejek na różnego rodzaju wypryski, czasami zastępuję nim perfumy. Olejek lawendowy jest też niezbędnym dodatkiem do kąpieli, gdy dzieci są przeziębione i mają katar.

Olejek lawendowy ma tak szerokie spektrum właściwości, że dla ułatwienia podzieliłam je na właściwości pielęgnacyjne i aromateraupetycze, do których przyporządkowałam też właściwości lecznice.

Olejek lawendowy – właściwości pielęgnacyjne:

→ olejek lawendowy wykazuje silne właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwgrzybicze i antyseptyczne

→ łagodzi stany zapalne skóry i podrażnienia

→ przyspiesza gojenie się ran, otarć i oparzeń

→ wspomaga walkę z niedoskonałościami skóry i trądzikiem

→ pomaga zwalczać łupież

→ łagodzi swędzenie po ukąszeniu komarów

→ łagodzi zmiany skórne występujące w atopowym zapaleniu skóry i łuszczycy

→ neutralizuje zapach potu

→ zmniejsza obrzęki i opuchlizny

→ tonizuje i odświeża

→ zmniejsza widoczność blizn

→ wykazuje działanie ściągające

Zastosowanie olejku lawendowego w pielęgnacji skóry i włosów

Olejek lawendowy, tak jak już wspomniałam, może być stosowany bezpośrednio na skórę. Poleca się go szczególnie cerze problematycznej, tłustej i trądzikowej oraz skórze z atopowym zapaleniem skóry, łuszczycą i egzemami. Poza stosowaniem miejscowym, czyli np. bezpośrednio na wypryski, czy poparzenia lub blizny, olejek lawendowy może być dodawany do kąpieli, domowych maseczek i peelingów oraz dezodorantów. Jest też niezastąpionym składnikiem naturalnych mgiełek, których zadaniem jest odstraszanie kleszczy i komarów, mydeł i domowych perfum. Żeby użyć olejek lawendowy jako perfumy wystarczy wetrzeć 2-3 krople olejku w skórę szyi, za uszami. Olejek lawendowy można stosować też jako wcierkę na skórę głowy oraz w celu odświeżenia fryzury. Kilka kropli olejku wtartego w skalp sprawią, że włosy dłużej zachowają swoją świeżość i będą wolniej się przetłuszczać.

Olejek lawendowy – właściwości aromateraupetyczne:

→ olejek lawendowy łagodzi objawy stresu

→ lawenda pomaga się odprężyć i działa kojąco na układ nerwowy

→ ułatwia zasypianie

→ łagodzi objawy infekcji górnych dróg oddechowych, takie jak kaszel i katar

→ łagodzi objawy grypy

→ łagodzi ból zatok

→ pomaga w usuwaniu bólów mięśniowych i bólów reumatycznych

→ łagodzi bóle miesiączkowe

→ zmniejsza nadpobudliwość

→ łagodzi ból głowy

Zastosowanie olejku lawendowego w aromaterapii, łagodzeniu bólu i infekcji

Olejek lawendowy może być stosowany do aromatyzowania pomieszczeń, co sprzyja zmniejszeniu napięcia, pomaga się odprężyć i zrelaksować. Można wcierać go także w skronie, dodawać do kąpieli, stosować do masażu. Olejek może być też rozpylony w sypialni, np. na pościeli, co ułatwia zasypianie. Przy infekcjach górnych dróg oddechowych najlepiej stosować olejek lawendowy jako dodatek do inhalacji. Ciekawostką jest, że olejek lawendowy może też pomóc w przebiegu porodu – wtarty w dolną część pleców zmniejsza ból i przyspiesza skurcz.

Olejek lawendowy – inne zastosowania

Poza zastosowaniem kosmetycznym i leczniczym, olejek lawendowy przydaje się też w domu. Dodanie kilku kropli olejku do prania zastępuje płyn do płukania, a nasączenie nim filtra w odkurzaczu neutralizuje nieprzyjemny zapach podczas odkurzania i pozostawia w pomieszczeniu lawendowy aromat. Olejek lawendowy jest też niezbędnym dodatkiem do prania pieluszek wielorazowych oraz składnikiem domowych środków czystości.

Hydrolat lawendowy – mało przyjemny zapach, ale za to super działanie

Kolejnym produktem pozyskiwanym z lawendy jest hydrolat lawendowy. Jeśli jeszcze nie mieliście kontaktu z tym produktem, od razu Was uprzedzę, że jego zapach nie ma nic wspólnego z zapachem olejku eterycznego i jest mało przyjemny. Za to sam hydrolat ma tak korzystne właściwości pielęgnacyjne, że warto ten zapach przecierpieć.

Właściwości hydrolatu lawendowego:

→ hydrolat lawendowy wykazuje działanie łagodzące

→ przyspiesza gojenie się skóry

→ ma właściwości regeneracyjne

→ neutralizuje działanie wolnych rodników

→ odświeża skórę

→ wzmacnia cebulki włosów

→ zapobiega wypadaniu włosów – w tym celu powinien być rozpylany na skórze głowy

→ zapobiega płowieniu włosów na słońcu

→ łagodzi swędzenie i pieczenie skóry po ukąszeniach owadów

Dla jakiej skóry jest hydrolat lawendowy i jak go stosować?

Hydrolat lawendowy jest odpowiedni dla każdego rodzaju cery, w tym tłustej, trądzikowej, suchej i mieszanej. Może być stosowany jako tonik do twarzy i wcierka do włosów, służyć jako podkład pod olej do włosów i odświeżająca mgiełka. Hydrolat lawendowy można używać też jako składnik domowych kosmetyków. Ciekawostką jest, że taki hydrolat możemy zrobić samodzielnie w domu. Potrzebna jest do tego duża ilość kwiatów lawendy – świeżych lub suszonych i włoska kawiarka.

Susz lawendowy – na herbatkę i do ciastek

Najmniej popularny jest chyba susz z kwiatów lawendy, który również ma bardzo ciekawe możliwości zastosowania. Susz pachnie wtedy, kiedy potrzemy go w dłoniach, a uwalniający się z niego zapach jest tak samo intensywny, jak ze świeżych kwiatów. Taki susz można zbierać samodzielnie z przekwitającej lawendy i zapakować do bawełnianego lub lnianego woreczka. Woreczek z suszem z lawendy może pełnić funkcje zapachowe – powieszony w szafie lub ułożony między ubraniami w komodzie będzie nadawał ubraniom ładny zapach i chronił je przed molami. Susz można wykorzystać też do kąpieli, dodawać do soli kąpielowych lub domowych peelingów i maseczek. Albo położyć pod poduszką, żeby szybciej zasnąć i spokojniej spać.

Susz z kwiatów lawendy może być też oryginalnym dodatkiem do ciast i ciasteczek. Kwiatami można aromatyzować też cukier, albo przyrządzić z nich herbatę, która złagodzi ból gardła. Z suszu można przyrządzać też różnego rodzaju nalewki, a  suszonych liści lawendy używać jako przyprawy w kuchni – lawenda jest jednym ze składników oryginalnej przyprawy prowansalskiej. Wiedzieliście o tym?

Na tym zastosowania suszonej lawendy się nie kończą, bo można z niej przyrządzić też pyszną i kojącą lemoniadę lawendową. A bukiety z suszonej lawendy porozkładać w domu jako przepiękny element dekoracyjny.

Domowa uprawa lawendy

Lawenda najlepiej rośnie w gruncie i nie jest rośliną wymagającą specjalnego traktowania. Sadzi się ja na stanowiskach słonecznych, podlewa rzadko, przycina raz w roku. Jednak uprawa na dużą skalę wymaga odpowiedniego przygotowania gleby, formowania krzewów i stałego doglądania lawendy, co jest ciężką pracą. Domowa, a raczej balkonowa uprawa jest pod tym względem łatwiejsza. Lawendę warto posadzić w glinianej lub terakotowej donicy i zadbać o odpowiedni drenaż. W tym celu na dno donicy można wysypać trochę kamieni i koniecznie zrobić kilka dziur. Lawenda nie lubi cienia, dlatego ustawiamy ją w słonecznym miejscu i podlewamy co kilka dni, żeby jej nie przemoczyć. Gdy lawenda przekwita ścinamy jej kwiaty (okres kwitnienia przypada na czerwiec-lipiec), dzięki czemu możemy liczyć na ponowne kwitnienie we wrześniu. Na zimę chowamy lawendę do piwnicy lub okrywamy, żeby nie przemarzła.

Pola lawendy w Polsce

Do niedawna myśląc o lawendzie od razu miałam przed oczami przepiękne pola lawendy w Prowansji, które na pewno kiedyś odwiedzę. Ale nie wiem, czy wiecie, że w Polsce też już mamy kilka pięknych lawendowych pól? Jedno z nich zamierzam odwiedzić już za kilka dni i mam nadzieję, że nic nie pokrzyżuje mi tych planów. W tym wpisie nie udało mi się jednak zmieścić prezentacji wszystkich pól lawendy, które można odwiedzić w Polsce, dlatego jako jego uzupełnienie przygotowałam wpis z polskimi polami lawendy w roli głównej. Znajdziecie w nim adresy wszystkich znanych mi plantacji lawendy w Polsce, które można odwiedzać, by zachwycać się pięknem tej rośliny, obcowaniem z naturą i płynącym wolniej czasem. W większości tych miejsc można wziąć też udział w lawendowych warsztatach i zrobić zakupy w lawendowych sklepikach. A oto przedsmak tego wpisu, który w całości znajdziecie tutaj: Najpiękniejsze pola lawendy w Polsce

Lawendowe Pole w Nowym Kawkowie -> strona www | strona na Facebooku 

Dworzysk – pole lawendy na Podlasiu -> fanpage na Facebooku

O kosmetykach z Dworzyska pisałam w zeszłym roku na blogu. Tekst znajdziecie tutaj: Kosmetyki naturalne z serca Podlasia

Lawendowe Zdroje – plantacja lawendy niedaleko Czerniejewa w Małopolsce -> strona www | fanpage na Facebooku

Lawendowe love, czyli kosmetyki z lawendą w roli głównej

A na koniec przygotowałam kilka lawendowych inspiracji, czyli kosmetyków naturalnych z lawendą w roli głównej. Wszystkie nazwy kosmetyków są podlinkowane i po kliknięciu przeniosą Was na stronę sklepu, w którym można zapoznać się z dokładnym składem, opisem działania i właściwości konkretnego produktu.

Relaksująca sól do kąpieli z lawendą i zieloną herbatą Fresh&Natural / Mydło potasowe z lawendą Etja / Mydło z lawendą Ajeden / Woda lawendowa Avebio / Wzmacniający olej do włosów Rozmaryn i Lawenda IOSSI / Naturalny olejek eteryczny lawendowy Etja / Serum do twarzy na noc dla cery tłustej i problematycznej Le Cafe de Beaute / Kąpiel Lawenda z glinką kaolinową SVOJE / Nawilżające masło do ciała LAWENDA Iossi

To teraz nie pozostaje mi nic innego, jak tylko zapytać o to, kto z Was, podobnie jak ja, jest fanem lawendy, a kto nie przepada za jej zapachem? A odnośnie zapachu jeszcze jedna mała uwaga – osoby bardzo wrażliwe na zapachy powinny używać olejek lawendowy ostrożnie, żeby nie przesadzić z ilością. Lawenda pachnie dość intensywnie i używa w zbyt dużej ilości może powodować ból głowy.

Jeśli macie jakieś pytania dotyczące stosowania olejku lawendowego, albo tak jak ja kochacie lawendę i chcecie mi o tej miłości opowiedzieć, możecie to zrobić w komentarzu do tego wpisu, do czego bardzo zachęcam. A osoby zainteresowane olejkami eterycznymi zachęcam do przeczytania dwóch wpisów na ich temat:

Jak stosować olejki eteryczne do pielęgnacji skóry i włosów

Olejki eteryczne na przeziębienie

I jak zawsze zachęcam do udostępnienia tego wpisu na Facebooku, dzięki czemu uda mi się dotrzeć z nim do większej ilości osób zakochanych w lawendzie ♥